پس از گذشت بیش از یک سال و نیم از تصویب لایحه خودروهای کارکرده در مجلس و ابلاغ آیین‌نامه واردات خودروهای دست‌دوم به گمرک در دی‌ماه امسال، همچنان هیچ خودرو دست‌دومی وارد کشور نشده است؛ اما در شرایطی که بازار خودرو کشور در ماه‌های اخیر به‌رکودی بی‌سابقه فرو رفته و کاهش قدرت خرید مردم موجب افت تقاضا در بازار شده است، آیا عملی شدن واردات خودروهای کارکرده می‌تواند به‌رونق بازار کمک کند؟

سمت و سوی بازار خودرو و آینده قیمت‌ها به‌یکی از دغدغه‌های مصرف‌کنندگان نهایی تبدیل شده است؛ به‌نحوی که بسیاری از کارشناسان ادامه وضع موجود را نه تنها به‌صلاح آینده بازار خودرو نمی‌دانند، بلکه از این وضعیت به‌عنوان عاملی برای افزایش قیمت‌ها و برهم خوردن آرامش فعلی بازار خودرو یاد می‌کنند. البته وضعیت فعلی بازار خودرو از نگاه برخی کارشناسان بازار، ریشه در روشن شدن تکلیف نهایی واردات خودروهای دست‌دوم هم دارد.

در واقع ۶ ماه پیش بود که محمد اتابک، وزیر صمت دولت چهاردهم نسبت به‌طرح واردات خودروهای دست‌دوم ایرادهایی را وارد کرد و خواستار اصلاحیه آئین‌نامه شد؛ البته اظهارنظر در خصوص واردات خودروهای کارکرده تنها به‌وزیر صمت دولت چهاردهم ختم نشد و سخنگوی دولت هم در آغازین روزهای تشکیل دولت، در این رابطه اظهارنظری داشت و واردات خودروهای دست‌دوم را برخلاف شأن مردم مطرح کرد؛ با این حال وعده داد که دولت در حال برطرف کردن موانع قانون واردات خودروهای کارکرده است.

درنهایت با پیگیری و فشار نمایندگان ملت بر اجرای قانون ساماندهی صنعت‌خودرو، به‌ویژه واردات خودروهای کارکرده، اوایل آذرماه آیین‌نامه واردات خودروهای برقی و هیبرید نو و کارکرده به‌دولت ابلاغ شد و تقریبا پس از گذشت بیش از یک ماه از ابلاغ آن به‌دولت، آیین‌نامه اجرایی واردات خودروهای کارکرده به‌گمرکات کشور نیز ابلاغ شد که خبر از آغاز رسمی واردات خودروهای کارکرده با عمر کمتر از پنج سال به‌کشور می‌داد.

اما با گذشت حدود ۲ ماه از ابلاغ آیین‌نامه اجرایی واردات خودروهای کارکرده به‌گمرکات و نزدیک شدن به روزهای پایانی سال ۱۴۰۳ هنوز خبری از واردات خودرو دست‌دوم نیست؛ طرحی که از همان ابتدا مخالفانی داشت و سیاستگزار ارزی هم با قرار گرفتن در صف مخالفان، موضوع تامین ارز را مطرح می‌کرد.

اما در شرایطی که بازار خودرو کشور با رکود شدید تقاضا مواجه شده است، برخی کارشناسان واردات خودروهای کارکرده را موجب ایجاد رقابت در بازار خودرو و ایجاد هیجان در این بازار می‌دانند و معتقدند که واردات خودروهای کارکرده می‌تواند با ایجاد رقابت در بازار خودرو، به‌بهبود کیفیت و کاهش قیمت‌ها کمک کند. این طرح همچنین می‌تواند نقش مهمی در افزایش تنوع و گزینه‌های موجود برای مصرف‌کنندگان و نهایتا بازگشت رونق به‌بازار داشته باشد.

بسیاری، واردات خودرو کارکرده را مانع از افزایش قیمت هیجانی خودرو در آینده می‌دانند و با توجه به این‌که میزان ارز اختصاصی به‌خودروها کاهش یافته است، بهترین گزینه برای واردات را خودروهای کارکرده مطرح می‌کنند که نیاز به ارز کمتری دارد.

با توجه به‌شرایط فعلی، روشن است که نیاز به تغییر رویکردهای اجرایی و سیاست‌های دولت در جهت تسهیل واردات خودروهای کارکرده وجود دارد. این اقدام می‌تواند نقش کلیدی در بهبود شرایط بازار خودرو، افزایش رقابت و در نهایت بهبود کیفی خودروهای موجود در کشور ایفا کند؛ حتی اجرای این قانون نه‌تنها به‌نفع مصرف‌کنندگان بلکه به‌سود کلی اقتصاد کشور خواهد بود؛ با این حال و با وجود قانون و آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده، به‌نظر می‌رسد همچنان انگیزه‌ای برای واردات این مدل خودروها به‌کشور وجود ندارد.

وارداتی‌ها ثبات قیمت را در پیش گرفتند

خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای یک تا ۲۵ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که وانت کارا دو کابین (۱۴۰۳) با ۲۵ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۲۰ میلیون‌تومان، دنا اتومات آپشنال (۱۴۰۴) با ۲۳ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۲۰۵ میلیون‌تومان، ری‌را (۱۴۰۳) با ۱۲ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۶۳۸ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۷ پانوراما ارتقا یافته (۱۴۰۴) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش ۹۲۸ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۷ موتور TU۳ (۸۵گانه) (۱۴۰۴) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش ۷۷۰ میلیون‌تومان و سورن پلاس با موتور XU۷P (۱۴۰۴) با ۷ میلیون‌تومان کاهش ۷۲۰ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شدند.

همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد افت بهای ۵ تا ۲۵ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که قیمت لاماری ایما (۱۴۰۳) با ۲۵ میلیون‌تومان کاهش به ۲ ‌میلیارد و ۹۵ میلیون‌تومان، کی‌ام‌سی T۸ (۱۴۰۳) با ۱۵ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۸۰۵ میلیون‌تومان، فونیکس تیگو ۷ پرو پریمیوم (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ ‌میلیارد و ۳۱۰ میلیون‌تومان و جک S۳ (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۳۷۰ میلیون‌تومان رسید.

در گروه خودروهای وارداتی شاهد رشد قیمت ۵۰ میلیون‌تومانی یک مدل خودرو بودیم. جایی که کیا K۵ توربو (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش به ۵ میلیارد و ۴۵۰ میلیون‌تومان رسید.